Spomen groblje na Javoru - najbitnije informacije
Obronci planine Javor bili su svedoci najvećih bitaka vođenih u Javorskom ratu, a istorija posebno pamti Bitku na Kalipolju. Spomenikom na Javoru označeno je groblje na kom su sahranjeni pali srpski ratnici posle bitke 1876. godine. U blizini spomenika nalazi se kapela, Vasilijina česma sa prirodnim izvorom vode i Kalipolje, okruženo predivnom planinskom prirodom. Od Nove Varoši vam neće trebati više od 45 minuta vožnje do spomen-groblja, a sam put će vas sprovesti kroz očaravajuće lepote Specijalnog rezervata prirode Uvac.
Istorija Spomen-groblja na Javoru
Borba za nezavisnost kneževine Srbije povela se protiv Osmanskog carstva i u tom periodu se odigralo nekoliko bitaka. Na Kalipolju se povela 6. jula 1876. godine i tada je vojska Srbije doživela težak udarac. Veliki broj članova srpske vojske je nastradao, a teškim povredama podleglo je 7.000 boraca. Vojska iz tabora protivnika iz ove bitke je izašla sa približno istim brojem žrtava. Na svoju inicijativu, major Mihailo Ilić organizovao je brigade koje su Turke zaobišle oko Jankovog vrha i lukavo je izvojevao konačnu pobedu. On je kasnije uspešno vodio pukove u pobede po Sandžaku. Centralni deo spomen-groblja zauzima spomenik majoru Mihailu Iliću od 1907. godine. Do perioda Drugog svetskog rata bilo je dobro uređeno i svi nedostaci obnovljeni su 1990. godine. Spomenik majoru je u kvadratne osnove napravljene od krečnjaka na kojoj stoji i obelisk od studentičnog mermera koji ima piramidalni završetak. U njega su uklesani krst i godina. U planu je izgradnja crkva koja če biti u sklopu spomen kosturnice čiji su radovi već u toku.
Značaj Spomen-groblja na Javoru
- Ovaj spomen lokalitet zajedno sa spomenikom predstavlja nepokretno kulturno dobro i kao takav je proglašen spomenikom kulture od velikog značaja o kom se danas brine Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.
- Spomen-groblje na Jakovu svojevrsno je mesto sećanja na Prvi srpsko-turski rat i sve hrabre vojnike i vojskovođe koje su položile svoj život u borbi za bolje sutra. Na njegovih 1.5 hektara je sahranjeno svih 7.000 poginulih ratnika.
Kako doći do Spomen-groblja na Javoru?
Iz pravca Nove Varoši najbrže ćete do spomenika doći ako pratite autoput E763 koji će vas izvesti na dobro obeležen put koji vas vodi direktno do destinacije. Nakon isključela sa autouta vožnja će vas spovesti pored izletišta Rijeka, brojnih ugostiteljskih objekata ka mestu Komarani, kroz prirodne lepote rezervata Uvac i dalje prema manastiru Dubnica i mestu Ljepojevići odakle spomen-groblje nije daleko.