Kada posetiti Plav?
Plav možete posetiti tokom čitave godine. U kojem dobu će vam se on najviše svideti zavisi od vaših želja i načina provođenja odmora. Svako doba ima svoje prednosti:
- Proleće (od aprila do juna): Proleće je najbolji period za planinarenje, šetnje oko Plavskog jezera, a tokom proleća se odvijaju i glavne manifestacije zainteresovanima za aktivni turizam (Limska regata, Pohod na Tromeđu, Peaks of the Balkans i drige). Početkom proleća se sneg topi sa Prokletija, reke se ubrzavaju, a priroda se budi i čini ovaj kraj veoma privlačnim i opuštajućim. Gužve u ovom periodu su manje.
- Leto (od jula do avgusta): Leto je najpopularniji period za turiste i pogodan je za porodice koje dolaze na kupanje, sunčanje, šetnje, posetu Nacionalnom parku Prokletije i vožnje biciklom. Tokom leta turisti vole da uzmu učešće u planinarskom pohodu Putevima Redža Šarkinovića. Preko dana su temperature visoke, ali ćete noću moći lagodno da spavate jer one budu sveže.
- Jesen (od septembra do oktobra): Jesen u Plavu jer mirna, sa manje gužve nego tokom leta, kao i sa manjim cenama smeštaja. Idealno je vreme za paraglajding koji je veoma popularan u ovom kraju.
- Zima (od decembra do februara): Upravo zbog toga što u Plavu možete iznajmiti velik broj brvnara, koje su idealne za zimu, preporučujemo vam da ga posetite tokom ove sezone. Plav je zimi miran, tih, sa fascinantnim pejzažima, uz mogućnosti skijanja kod Bjelasice u Gusinja, sankanja, šetnji i mirnog odmora uz kamin.
Kako stići do Plava?
U Plav možete prispeti na nekoliko različitih načina:
Automobilom
Automobilom
- Glavni magistralni put: Do Plava ćete najlakše stići magistralnim putem Podgorica–Kolašin–Ribarevina–Berane–Plav
- Automobilom možete stići do Plava magistralnim putem M9, od Kolašina preko Andrijevice do Murina, a dalje možete nastaviti prema Peći i regionalnom putu R9 do Murina i Gusinja.
- Udaljenost od većih gradova: Od Podgorice vas deli oko 180 km, do luke Bar ima oko 232 km, a do Bijelog Polja oko 73 km.
Autobusom
- Lokacija: Glavna autobuska stanica u Plavu nalazi se u Račinoj ulici, u centru grada kod Doma zdravlja i stadiona “Račina”.
- Podgorica: Elen company i Ortak su prevoznici koji će vas odvesti do Plava u nekoliko dnevnih termina, po ceni od oko 13 € za kartu u jednom pravcu (prtljag se ne naplaćuje posebno).
- Karte možete kupiti direktno na autobuskoj stanici.
- Autobuskim linijama Plav je povezan sa Podgoricom, Kolašinom, Beranama i drugim okolnim gradovima.
Vozom
- Plav nema sopstvenu železničku stanicu, ali je povezan sa drugim gradovima glavnom železničkom državnom mrežom.
- Najbliže stanice: Podgorica (oko 58 km) i Bijelo Polje (oko 53 km)
- Karte možete kupiti na stanicama u gradovima, što je najsigurnija opcija, pošto onlajn rezervacije za lokalne pravce nisu uvek dostupne.
- Iz ovih gradova do Plava možete stići taksijem ili autobusima koji redovno saobraćaju do Plava.
Aktivnosti za turiste u Plavu
Plav je definitivno destinacija u kojoj možete učestvovati u brojnim aktivnostima na otvorenom:
- Peaks of the Balkans: Planinarska staza (192 km) prolazi kroz Crnu Goru, Albaniju i Kosovo, a dostiže nadmorske visine oko 2,3 km. Za obilazak staze ćete morati dobro da se spremite, jer je u proseku potrebno oko tri nedelje da se pređe od početka do kraja. Na raspolaganju su vam planinarski vodiči koji vas mogu sprovesti kroz sve delove na ruti. Ukoliko odlučite da idete sami, znajte da je staza kompletno obeležena. Tokom ture obići ćete Plavsko, Ropojansko, Hridsko jezero, dolinu Ropojane, Babino Polje i kulturno-istorijske znamenitosti.
- Limska regata: Regata ima tradiciju dugu dvadeset godina i međunarodnog je tipa. Održava se krajem maja ili na početku juna u trajanju od 3 dana. Dužina regate je oko 135 km. Polazna tačka je Plavsko jezero, a tokom plovidbe obići ćete Plav, Andrijevicu, berane, Bijelo Polje, Prijepolje i Priboj.
- Biciklistička trka “Osmica”: Trka započinje u Plavu, a nastavlja se preko Brezojevice, Latka Šarkinovića, mosta na Ljuči, Višnjega, Kruševa, Koljenovića, pa do Ali Pašinih izvora. Druga etapa trke odvija se kroz Gusinje.
- Biciklistička trka Plav–Gusinje–Plav: Trka je duga oko 30 km i prolazi kroz magistralni put i sela i jedina je tog tipa u ovom kraju.
- Pohod na Tromeđu: Pohod na planinski vrh Tromeđa (2.366 m nadmorske visine) odvija se u maju svake godine i označava početak letnje turističke sezone u Plavu.
- Putevima Redža Šarkinovića: Svake godine u julu organizuje se planinarskih pohod o Plavskog jezera do katuna Ravni Krš. Staza je dužine 8 km, prelazi preko nekoliko porodičnih imanja, a okuplja lokalne i međunarodne učesnike.
- Paraglajding: Ukoliko ste ljubitelj adrenalinskih aktivnosti, oprobajte se u paraglajdingu sa dva poletišta: sa Visitora (8,7 km dužine sa 1.589 m nadmorske visine, sa visinskom razlikom od 810 m i trajanjem od 20 minuta) i sa Kofiljače (4 km dužine sa 1.685 m nadmorske visine, sa visinskom razlikom od 780 m i trajanjem od 10 minuta).
Manifestacije i festivali u Plavu
U Plavu možete posetiti nekoliko kulturnih, gastronomskih i tradicionalnih manifestacija, od kojih se neke održavaju već duži period, a neke od njih odnedavno aktuelne:
- Dan meda: Manifestacija se održava u julu na glavnom trgu u Plavu. Okuplja domaće, lokalne proizvođače meda i rukotvorina. Na manifestaciji možete degustirati domaće prirodne proizvode.
- Dani borovnice: U istom mesecu održavaju se i Dani borovnice koji traju kroz čitavu drugu polovinu meseca (oko dve nedelje). Tokom dešavanja možete učestvovati u berbi borovnica, koncertima, poljoprovrednom sajmu, pozorišnim predstavama i foklornim nastupima. Svake godine bira se i mis borovnice.
- Plavski otkos: Otkos se odvija tokom avgusta i predstavlja takmičenje u tradicionalnoj kosidbi. Učesnici se takmiče kada je u pitanju brzina i veština. Tokom otkos možete pratiti folklorne nastupe u tradicionalnim crnogorskim nošnjama.
- Zimski planinski festival: Od 2023. godine održava se u februaru i uključuje bazar, folklorne nastupe, promociju i degustaciju lokalne grane, kulturni i zabavni program.
- Plav run festival: Od prethodne godine se održava u maju u organizaciji Turističke organizacije Plav. Sportski je događaj koji traje dva dana u okviru kojeg trkači prelaze staze različitih dužina (5 km, 10 km, polumaraton, trka za bebe), a uveče se održava kulturni i muzički program.
- Ukusi Prokletija: Kulturno-gastronomska manifestacija koja se prvi put održana upravo ove godine. Festival slavi multikulturalnost, a na njemu izlagači predstavljaju svoju tradiciju i kulturu kroz predmete, folklor, muziku i nacionalnu kuhinju.
- Plavska kulturna jesen i književni susreti: Već tradicionalna manifestacija koja okuplja slikare i književnike i kulturne stvaraoce na različitim događajima koji se odvijaju tokom nekoliko dana u jesen (septembar).
Sadržaji za decu u Plavu
Ako u Plav dolazite porodično, birajte da dođete tokom leta, jer se tada odvija najveći broj manifestacija interesantnih deci, a najveći broj aktivnosti je moguće realizovati tokom perioda sa lepim vremenom:
- Vožnja pedalinama: Deca se mogu voziti pedalinama po Plavskom jezeru svakog dana tokom leta od 10 ujutru do 6 popodne. Vožnje se realizuju u organizaciji turističke organizacije.
- Boravak na Plavskom jezeru: Oko jezera postoje uređene plaže na kojima se deca mogu kupati, igrati u pesku, a travnati delovi oko jezera pogodni su za piknik i porodične sportove.
- Gledanje filmova: Tokom manisfetacija Bioskop pod zvezdama - Movie night koji se održava leti i Winter magic Plav koja se održava zimi, sa decom možete pratiti filmske projekcije na splavovima pored jezera ili na sankama u snežnoj atmosferi.
- Klizanje: Tokom Winter magic Plav zimske manifestacije, pored zaleđenog Plavskog jezera se možete klizati, što će sigurno biti interesantno i vama i deci.
- Izleti i šetnje: U blizini Plava postoje dečje staze oko jezera, u dolini Skakavice i Grebaja i oko Visitorskog jezera kojima možete šetati i razgledati okolinu u periodima sa lepšim vremenom.
- Baby Plav run: Tokom proleća održava se sportski događaj za bebe i decu u trčanju i puzanju.
Šta videti u Plavu?
Dok ste na odmoru u Plavu, možete obići značajan broj prirodnih, kulturno-istorijskih i verskih atrakcija.
- Plavsko jezero: Najveće je ledničko jezero u državi, a većinom godine je ovaj kraj prekriven snegom. Tokom leta se u njemu možete kupati, voziti pedaline, kajak i ploviti čamcima, mušičariti ili pecati drugim tehnikama loveći pastrmku, štuku, mladicu, lipljene, skoblje i klenove.
- Visitorsko jezero: Jezero se nalazi na istoimenoj planini, na oko 1.800 m nadmorske visine, na 2 km od Plava. U svom središtu ima sprud, ledničkog je tipa i dugo je oko 90 m. Tokom leta se u njemu možete kupati, dok je tokom zime zaleđeno.
- Hridsko jezero: Jezero je deo Nacionalnog parka Prokletije. Nalazi se na manje od 20 km od Plava. Ovaj rezervat stanište je borova munike i molike, mnogih (endemskih) algi i planinskog mrmoljka. Veruje se da su se na Hridskom jezeru kupale vile.
- Botanička bašta “Velemun”: Na oko 2 km od Plava, u Brezojevici, pre tridesetak godina je otvorena botanička bašta koja čuva neke od endemskiih i retkih vrsta sa planine Prokletije (oko 250 vrsta).
- Durovića kula: Kula je izgrađena krajem 19. veka, a služila je kao osnovna škola tokom Drugog svetskog rata i kasnije. Podigao ju je Medo Ferov.
- Bećiragića kula: Poznata je i kao Kula Šaćir-bega. Podignuta je krajem 19. Veka, tehnikom klesanog kamena, a služila je kao prenoćište.
- Hadžimušovića kula: Kula se nalazi u okolini Plavskog jezera, a izgrađena je od klesanog kamena na dva sprata.
- Carska džamija: Džamija potiče iz 15. veka, poznata je još kao i Stara džamija, a nalazi se u samom Plavu. Poznata je po tome što se u njoj nalazila najstarija biblioteka u plavskom kraju.
- Manastir Svete Trojice u Brezojevicama: Manastir potiče iz 16. veka i deo je Eparhije budimljansko-nikšićke Srpske pravoslavne crkve. Neporedno je pored brda Gradac, izgrađen je u vizantijskom stilu, a ranije je bio povezan sa važnim srpskim manastirima kao središte opismenjavanja naroda.
- Džamija Sultanija: Džamija je novija, s početka 20. veka, a njen ktitor je Abdul Hamid II. Najnovije je takvo zdanje u državi, a nalazi se u centru Plava. Pedesestih godina služila je kao zatvor i stanica policijske uprave, a vraćena je islamskoj zajednici devedesetih godina, te danas ima versku funkciju.
- Crkva Svetog Nikolaja u Vojnom selu: Novija crkva iz sredine devedesetih godina pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Podignuta je od donacija lokalnog stanovništva koji je takođe učestvovalo u samoj izgradnji.
Smeštaj u Plavu
U Plavu i njegovoj okolini pretežno možete iznajmiti apartmane, kao i brvnare, ali su u opticaju i drugi tipovi smeštaja:
- Apartmani: Noćenje u apartmanima u Plavu može biti zaista povoljno. Okvirna početna cena je oko 36 € za dve osobe u apartmanima standardne opremljenosti do 165 € (takođe za dve osobe) u modernijim i prostranijim apartmanima. U ponudi postoji najviše jednosobnih apartmana, ali je moguće iznajmiti i studio varijante i apartmane većeg kapaciteta. U Plavu su vam dostupni apartmani Ema apartments, Zeppelin, LMM apartmani, Nina apartmani, Tedž plav, Ciy square apartment i mnogi drugi.
- Hotelski smeštaj: U Plavu su vam na raspolaganju hoteli Hotel5E, Kula Damjanova, Hotel Divan i Cattleya hotel. Noćenje u njima košta do 20 € do 75 € po osobi.
- Hosteli: U hostelima bear hug lodge i Hostel central Plav cena noćenja po osobi košta 18 €. Hostteli u Plavu su među najpovoljnijim smeštajem, ali pružaju mnogo manje komfora nego privatni smeštaji.
- Kuće za izdavanje: Kuće se mogu iznajmiti od 28 € za boravak dve osobe, pa do 117 € za prostrane kuće u kojima može boraviti do šest osoba. Neke od traženijih kuća su Eco odmaralište Purišić, Vila Ljanova, Grandfather’s place Budevice, Salerno camp, Vila Kiko, 1060 Meet eat hike & tour, Panorama i druge.
- Brvnare: Početna cena brvnara je oko 25 € za noćenje dve osobe pa do 77 €. Ukoliko želite da odsednete u brvnarama, preporučujemo vam Holidy bungalows 1 & food, Holiday cottages & food, vikendicu Vučetić, Bungalov i Planinski pogled.
- Seoska domaćinstva: Smeštaj u seoskim domaćinstvima u Plavu je takođe među povoljnijim varijantama i iznosi oko 26-41 € za boravak dve osobe. Preporučujemo vam Eco village Jasavić i Gago’s wooden house sa prijatnim domaćinima.
Pored navedenih tipova smeštaja, u Plavu možete iznajmiti smeštaj u kampovima, vikend naseljima i pansionima.
Važni telefoni i informacije
Poštanski broj Plava je 84325, dok je pozivni broj + 382 51.
Važni telefoni u Plavu:
- Autobuska stanica: +382 87 251371
- Turistička organizacija Plav: +387 51 251151
- Turistička agencija Prokletije travel agency: +382 63 416112
- Turistička agencija Amra travel: +382 67 537
Telefoni koji važe na teritoriji cele Bosne i Hercegovine:
- Informacioni centar: 121
- Policija: 122
- Vatrogasci: 123
- Hitna pomoć: 124
- Pomoć na putu i stanje na putevima: 1282
- SOS telefon: 1209
- Poziv u hitnim slučajevima: 112 (međunarodni broj)
- AMSCG: 19870
Gde jesti u Plavu?
U Plavu postoji nekoliko restorana koja su dobro ocenjena i u kojima je stvarno vredno poručiti obrok:
- Aqua resort Plav: Restoran nacionalne kuhinje na obali Plavskog jezera udaljen je oko 3 km od grada. Pored hrane, gostima nudi i mogućnost noćenja, ima privatni plažu i parking mesta.
- Restoran “Plavsko jezero”: Restoran je takođe smešten na obali Plavskog jezera i nudi veoma dobra jela sa roštilja uz predivan pogled. Otvoren je svakog dana od 7 ujutru do 11 uveče.
- Restaurant ABAS: Pored smeštaja, ABAS apartmani imaju i dobar restoran nacionalne crnogorske kuhinje u kojem možete probati njihove specijalitete od 7 ujutru do 1 nakon ponoći svakog dana u nedelji. Nalazi se na putu Žioci u Plavu.
Pored ovih restorana, razmotrite ponudu u restoranu “Đerdap” u Autobuskoj 5, restoranima “Timm”, “Misk” i “Swiss doner” u Račinoj.
Gde izaći u Plavu?
Za mlađe turiste u gradu Plav ima da ponudi nekoliko mesta na kojima se odmor može nastaviti i u kasnim večernjim satima:
- Caffe “In” Salerno: Splav na kojem možete poslušiti najveća imena sa domaće estrade otvoreno je za vas od 7 ujutru (subotom i nedeljom od 8) do ponoći, a u danima u kojima nastupaju poznate zvezde i duže od toga.
- Cafe “Urban”: Još jedno mesto u Račinoj ulici koje je poznato po noćnom životu i dobroj kafi i koktelima. U ovom šarmantnom baru rade konobari koju su uvek spremni da vam pripreme ukusan koktel. Radi od 7 ujutru do ponoći svakodnevno.
- Caffe bar Mahala: Preko dana bar je dobar za dnevne varijante – ispijanje kafe, sokova i čaja, a uveče u njemu možete poslušati dobar izbor muzike, dok žurke traju do 1 ujutru, a nekad i duže. Takođe se nalazi u Račinoj ulici.
Prevoz i taksi u Plavu
Lokalni taksi prevoznici okupljaju se kod autobuske stanice, u centru i u blizini Plavskog jezera:
- Taxi Plav Sulejman Cecunjanin: +382 67 373745
- Taksi prevoz Omi taxi Plav: +382 68 896926
- Plav taxi: +382 69 377833
- Cena taksi prevoza sa aerodroma u Podgorici je oko 95 €, a prevoz od samog grada oko 85 €.
Prevoz u Plavu
- Autobuska stanica u centru ima redovne saobraćajne linije koje povezuju Plav sa Podgoricom, Beranima, Andrijevicom i Gusinjem.
- Ne postoji gradski javni prevoz, s obzirom na veličinu samog mesta, kao ni sistem za iznajmljivanje vozila.
- Rent-a-car je moguće iznajmiti u Beranima, Bijelom Polju i Podgorici. S obzirom na veličinu mesta, u Plavu ćete lako obići pešice sve što je potrebno.
Parking i javne garaže u Plavu
Parking u Plavu je dostupan na narednim lokacijama:
- Kod Plavskog jezera, kod hostela Bear hug
- U Ulici 21 čaršija
- Postoji nekoliko parking lokacija u Račinoj ulici
- Kod Prnjavorske ulice
- Čaršija parking
Parking u Plavu je besplatan, a naplaćuje se u okviru pojedinih smeštaja. Parking može biti uključen u cenu smeštaja ili se o ceni možete dogovoriti sa vlasnikom.
Okolina Plava
Okolina Plava je interesantna i mirna baš kao i sam grad i primamljiva turistima koji žele da odmore u prirodi:
- Babino Polje: Mirno, planinsko selo iznad Plavskog jezera poznato je po tradicionalnoj arhitekturi i veoma lepim vidikovcima. Turisti ga posećuju zbog aktivnosti na otvorenom (pešačenja, planinarenja). Udaljeno je oko 4 km ka jugoistoku od Plava.
- Rudo Polje: Rudo Polje je ruralna oblast na 2 km severoistočno bogata zelenilom, vegatacijom, sa obiljem pašnjaka. U okolini možete voziti bicikle, šetati i posmatrati ptice i obilazizi izvore i potoke.
- Prnjavor: Na obodu Plava (oko 2 km od centra ka severoistoku) nalazi se manje naselje Prnjavor u kojima će vas domaćini veoma rado dočekati uz prigodne đakonije. Zastupljen je smeštaj u privatnim domaćinstvima.
- Brezojevica: Selo na putu ka Andrijevici (5 km ka sveru) ima pogled na dolinu i Prokletije, pa je zbog toga popularno među ljubiteljima ruralnog turizma i autentične, domaće hrane.
- Vusanje: Na krajnjem jugu opštine Plav (18 km jugozapadno), u blizini granice sa Albanijom, Vusanje je polazna tačka za planinarske i pešačke ture kroz Ropojane. U blizini Vusanja možete obići vodopad Grlja i kraško vrelo Oko skakavice.
- Grebaje: Na oko 25 km jugozapadno od Plava (preko Gusinja i Vusanja) nalazi se jedna od najlepših crnogorskih dolina, podno Prokletija. Iz Grebaja polaze staze ka vrhovima Karanfili i Volušnica.
Istorija Plava
Istorija Plava ukratko izgleda ovako:
- Područje Plava bilo je naseljeno još u 7. veku pre nove ere. Toponimi svedoče o prisustvu Ilira i Grka, dok se u Gornjem Polimlju nalaze tragovi rimske kulture.
- Sloveni naseljavaju ovaj kraj u 6. i 7. veku, potiskujući starosedeoce i formiraju župu Plav. Njom su vladali srpski župani i kraljevi, kasnije i velikaši poput Vojislava Vojinovića i Vuka Brankovića. Uoči osmanskog osvajanja Plav je bio deo Srpske despotovine.
- Plavsko naselje osnovano je u doba turske vlasti, najverovatnije do dvadesetih godina 17. veka. Plav je bio deo Bihorske, zatim Pećke kaze, sa 15 sela i preko 1.100 domaćinstava. Osmanlije su gradile trgove i utvrđenja, nastojeći da ograniče uticaj albanskih plemena.
- Iako je na Berlinskom kongresu 1878. godine odlučeno da Plav treba da pripadne Crnoj Gori, lokalno stanovništvo je to odbilo u bitkama kod Novšića i Murina. Crna Gora je, umesto toga, dobila Ulcinj, po nalogu velikih sila.
- U Balkanskim ratovima 1912. godine Plav ulazi u sastav Kraljevine Crne Gore. Tokom Prvog svetskog rata okupirala ga je Austrougarska, a kasnije ulazi u sastav Kraljevine SHS i Zetske banovine.
- U Drugom svetskom ratu Plav je priključen fašističkoj Albaniji. U tom periodu stradalo je više stotina civila, uglavnom Srba. Plav je oslobođen 1944. godine i tada postaje deo socijalističke Crne Gore u okviru Jugoslavije.
Geografija i klima Plava
Geografija
- Pozicija: Sama opština Plav smeštena je na jugoistoku Crne Gore, do granice sa Albanijom (na jugu i jugoistoku) i Kosovom (na jugoistoku).Unutar Crne Gore graniči sa opštinama Berane (na severu), Gusinje (na jugozapadu) i Andrijevica (na severozapadu). Konkretno, nalazi se na 42° 35′ 29” severne geografske širine i 19° 56′ 26” istočne geografske dužine.
- Površina: Površina opštine iznosi 329 km2.
- Nadmorska visina: Sam grad se nalazi na 945 m nadmorske visine.
- Naselja unutar opštine: Opštini Plav pripadaju naselja: Brezojevica, Bogajići, Desni Meteh, Đurička Rijeka, Gornja Rženica, Hoti, Mašnica, Murino, Novšići, Plav, Prnjavor, Skić, Velika, Vojno Selo
- Reljef: Plav se nalazi na izvorima reka Lim i Pećka Bistrica, kod Prokletija, odnosno u njegovom središnjem delu. Teritorija Plava bogata je visovima, klisurama i veoma strmim padinama, a u njenom centru nalazi se plavsko-gusinjska kotlina.
- Prirodni resursi: Plav je bogat vodom, šumama, plodnim zemljištem i biljno-životinjskim svetom. Plavsko jezero je važan vodni resurs koji je bogat ribljim fondom (pastrmka, mladica, lipljen), kao i reke i potoci u okolini (Lim, Ljuča, Grnčar), dok se voda u potocima može piti. Šume su pokrivene bukvom, smrčom, jelkom i borom i nastanjene su retkim biljnim vrstama i lekovitim biljem poput majčine dušice, kantariona i trave ive. Doline su pogodne za ratarstvo, stočarstvo i voćastvo, uzgoj krompira, žitarica, malina i jagoda, a livade i pašnjaci se koriste za ispašu stoke. U širem području Plava postoje nalazišta građevinskog kamena i krečnjaka.
Klima
- Tip klime: Klima u Plavu je planinska i umerenokontinentalna. Ima umerenu planinsku klimu sa izraženim i jasno diferenciranim godišnjim dobima, a zbog blizine Prokletija leta su svežija, a zime hladnije.
- Količina padavina: Prosečna godišnja količina padavina u Plavu je 1.500–2.000 mm. Padavine su najčešće tokom jeseni i proleća. Tokom zime Plav je pokriven snegom.
- Prosečne temperature: Prosečna godišnja temperatura u Plavu je 8–10°C. Tokom leta prosečne temperature iznose oko 18–22°C, a tokom zime -5–0°C.
Demografija Plava
- Broj stanovnika: Sam grad ima blizu 5.000 stanovnika, dok opštinu ukupno nastanjuje oko 9.000 stanovnika.
- Prosečna starost: Prosečna starost stanovnika Plava je oko 37 godina.
- Jezik: U Plavu se najviše koriste crnogorski i bosanski jezik, albanski među albanskom zajednicom i srpski jezik kao službeni jezik i jezik manjih zajednica.
- Gustina naseljenosti: 28 stanovnika po km2
- Etnička struktura stanovništva: Bošnjaci (oko 65,6%), Srbi (oko 17,1%), Albanci (oko 9,4%), Crnogorci (oko 4,1%), Muslimani (oko 2,6%), ostali (oko 1,2%)
- Verska pripadnost: Pravoslavna veroispovest prisutna je među Srbima i Crnogorcima, a islam je dominantna religija kod Bošnjaka i Albanaca.
- Delatnost: Stanovništvo u Plavu pretežno se bavi privredom, uslugama i komunikacijama.
Tradicija i kultura Plava
Stanovništvo Plava i dalje u određenoj meri neguje i čuva svoju tradiciju i kulturu:
- Narodna nošnja i rukotvorine: Plav je poznat po tradicionalnoj nošnji, posebno ženskoj, koja je bogato ukrašena zlatovezom, kao i po ručno tkanim ćilimima i vezu. I danas su očuvane su veštine izrade vunenih tkanina, torbi (torbetina), kapa i pojaseva.
- Muzika i folklor: Tradicionalna muzika ovog kraja obuhvata izvorne pesme koje se pevaju uz šargiju i def i narodne igre koje se prenose s generacije na generaciju. U plavskom kraju neguju se sevdalinke, usmeno pesništvo i epska poezija.
- Religijska i etnička raznolikost: Plav karakteriše suživot Bošnjaka, Albanaca, Srba i Crnogoraca, kao i prisustvo različitih verskih zajednica: islama, pravoslavlja i katoličanstva. Džamije, crkve i manastiri na tako maloj površini svedoče o multikulturalnosti i međusobnom uvažavanju različitih verskih grupacija.
- Gastronomija: Tradicionalna plavska kuhinja kombinuje elemente orijentalne, balkanske i planinske ishrane. U Plavu se često spremaju japraci, pite sa korama, čorbe, prave suhomesnati proizvodi i mlečni proizvodi poput domaćeg sira i kajmaka.
- Arhitektura: Tradicionalne kuće od kamena i drveta sa dvovodnim krovovima, stari čardaci i osmanske česme su deo lokalne graditeljske baštine. U Plavu se nalazi i nekoliko zaštićenih kulturnih spomenika (Redžepagića kula, džamija u Novšiću, Crkva Svete Petke u Brezojevici, Rimokatolička kapela u Gusinju).
