Apoteka na stepenicama - Najbitnije informacije
Da li ste čuli za Apoteku na stepenicama? Ova zgrada je poznata i pod imenom Apoteka na stepenice. Potiče iz druge polovine 18. veka i u njoj je otvorena prva vršačka apoteka Kod spasitelja 1784. godine. Ostanite sa nama i saznajte nešto novo o ovoj zgradi u nastavku tekstu!
Izgled i karakteristike Apoteke na stepenicama
Osnivač i vlasnik prve vršačke apoteke bio je Pelevan. Ona je građena kao ugaoni prizemni objekat sa osnovom u obliku ćiriličnog slova G i visokim krovom. Ispod cele zgrade se nalazi prostrani podrum. Zgrada Apoteke na stepenicama je građena od tvrdog materijala, malterisana je i bojena, dok je krovni pokrivač sastavljen od biber crepova (u pitanju je najstariji tradicionalni oblik crepa u istoriji graditeljstva). U drugoj polovini 19. veka ova zgrada dobija novu fasadu sa stilskim obeležjima klasicizma. Sa ulične strane primetićete zidane stepenice, koje služe za ulaz u Apoteku. Tavani su bili upotrebljavani za sakupljanje i sušenje lekovitog bilja, a podrum je služio kao trgovačko skladište.
Pretvaranje Apoteke u Gradski muzej
Apoteka na stepenicama je od početka nastanka do 1971. godine imala istu namenu: bila je i apoteka i stan apotekara. Brojni vlasnici su se smenjivali, da bi 1928. godine vlasnik ove apoteke bio Aleksandar Jovanović, polubrat slikara Paje Jovanovića. Apoteka na stepenicama je ustupljena Gradskom muzeju u Vršcu 1965. godine.
Umetnost farmacije: od biljke do tablete
U prvom delu se nalazi autentični prodajni prostor, tzv. oficina, sa masivnim mobilijarom iz 19. veka, starom metalnom kasom i apotekarskom vagom. U drugom segmentu su prikazani različiti proizvodi ove apoteke, koji su se u najvećoj meri ručno pravili od biljnih sirovina. Zatim slede laboratorija i apotekarska radna soba, iz koje se dalje penje na polutavan, koji je korišćen za sušenje bilja i pripremu biljnih sirovina. Tu su se spravljali najrazličitiji lekovi, kozmetički preparati, medicinska vina i eliksiri, kao i tada veoma popularni brkomazi. A ono po čemu je ova vršačka apoteka, koja se zvala "Kod spasitelja", bila poznata i van granica tadašnje austrougarske Vojvodine je kozmetička linija za žene "Doktor Filipon", koju je pravio pretposlednji vlasnik Bela Kihler.
- Specifično je to što su Vrščani još u 19. veku imali neku vrstu brenda, koji su svuda reklamirali. Takođe, davali su i mogućnost porudžbine pouzećem, o čemu nam svedoče sačuvane dopisnice, koje su bile ispisane na srpskom, nemačkom i mađarskom jeziku - objašnjava Bakićeva i dodaje da će na specifičnom stepeništu, kojim se direktno sa ulice ulazi u zgradu, ponovo biti oslikana reklama ove kozmetičke linije, baš kao što je to bilo u Kihlerovo vreme. Najveći deo eksponata sadašnje postavke zatečen je u samoj apoteci, nešto je sakupio osnivač vršačkog muzeja Feliks Mileker, a nešto su donirale druge apoteke i pojedinci, poput dr Mihajla Stanivukovića, koji se bavio istorijom vršačkog zdravstva.
Prirodnjačka postavka
Izložen je reprezentativni deo Geološko-paleontološke i Zoološke zbirke. Geološko-paleontološku zbirku sakupio je Rudolf Mileker iz južnog i srednjeg Banata i južnog dela rumunskog Banata. Jedan manji deo komada minerala potiče iz rudnika u Resici. Paleontološki materijal sastoji se od većeg broja mamutovih kostiju (dve ćele donje vilice) i više stotina fosila paleoflore i faune.
Zoološku zbirku predstavljaju sisari i ptice. Kolekcija sisara je znatno manja, ali sa reprezentativnim primercima. Predstavljaju tipičnu faunu južnog Banata. U evropskim razmerama malo je poznato da na tako malom području žive dve poveće populacije vuka (Canis lupus). Obe lokacije su poznate po svojim specifičnostima (Vršačke planine i Deliblatska peščara).
Ornitološka zbirka broji 175 prepariranih primeraka, izvanredno očuvanih, odnosno 107 vrsta ptica. Stara je bezmalo čitav vek i sada služi kao komparativni materijal. Ornitološka zbirka je nastala između 1906. i 1911. godine, a sa manjim brojem primeraka dopunjena je između dva rata. Na zbirci su radili odlični preparatori i poznavaoci ptica
Kako doći do Apoteke na stepenicama?
Nekadašnja apoteka, a današnji deo Gradskog muzeja nalazi se na samo 400 metara udaljenosti od centra Vršca, tako da do nje možete doći za 5 minuta laganog hoda (preko Trga Svetog Teodora Vršačkog). Ukoliko krećete iz Beograda, do Apoteke na stepenicama stižete za sat i po vremena vožnje kolima (preko Rute 10).
Cene karata i radno vreme
- Apoteka na stepenicama ne radi samo ponedeljkom, tako da je svim ostalim danima možete slobodno posećivati.
- Radno vreme od utorka do petka je od 10 do 16 h, dok je vikendom od 10 do 17 h.
- Cene ulaznica za pojedinačne posete: 250 dinara; studenti i penzioneri 200 dinara.