Saborna crkva - osnovne informacije

Crkva Svetog arhangela Mihaila u Beogradu poznatija je kao Saborna crkva. Termin saborna znači da je to glavna gradska crkva, na čijem čelu je episkop. Stoga, ova crkva nosi s ponosom titulu glavne u čitavom gradu, a ističe se još po mnogo čemu, od svog istorijskog i umetničkog značaja, do bogate riznice i grobova znamenitih ličnosti Srbije. Nalazi se u neposrednoj blizini glavne pešačke zone Beograda - ulice Knez Mihailove.

Istorija Saborne crkve

Crkva koju danas imamo prilike da vidimo podignuta je na temeljima stare crkve iz XVIII veka. Stara crkva je više puta rušena i obnavljana usled tursko-austrijskih sukoba. Konačno, 1837. godine započeta je gradnja crkve koja će ostati simbol Beograda, a čiju gradnju je naložio knez Miloš Obrenović. Ime joj je dao upravo on, po svojoj krsnoj slavi, arhangelu Mihailu.

Arhitektura i unutrašnjost Saborne crkve

Saborna crkva najveća je podignuta pavoslavna bogomolja za vreme postojanja Kneževine Srbije. Sagrađena je u neoklasičnom stilu sa baroknim elementima, kao jednobrodna građevina. Izdužene je pravougaone osnove sa pripratom (zapadnim ulazom), ispod koje se nalazi kripta sa svodovima koji drže konstrukciju zvonika. Pored toga što je prvenstveno bogomolja, ova crkva je i svojevrstan muzej. U njemu se nalaze ikone i freske poznatog srpskog slikara Dimitrija Avramovića, kao i ikonostas koji je sačinio vajar Dimitrije Petrović. Mnogi će se složiti da je ovo jedna od, ako ne i najlepše oslikana crkva u Beogradu.

Značaj Saborne crkve

Crkvena riznica je, uprkos razaranjima i rušenjima, ostala bogata. U njoj se i dalje čuvaju vredne knjige, spisi, ikone, dokumenta ali i umetnička dela, koji su deo bogatog nasleđa ove crkve sa burnom istorijom. Takođe, mnoge relikvije čine ovu crkvu još više posebnom. U crkvenoj porti, odmah pored ulaza, smešteni su grobovi Vuka Stefanovića Karadžića i Dositeja Obradovića. Dok su u samoj crkvi sahranjeni Miloš i Mihailo Obrenović, mitropoliti Mihailo i Inokentije, kao i patrijarsi Gavrilo i Vikentije. Mošti kneza Stefana Štiljanovića, vojvode Petra Nikolajevića Molera i delovi moštiju kneza Lazara i Svetog Jovana Šangajskog su takođe pohranjene na ovom mestu.

Šta obavezno videti u Sabornoj crkvi?

Delove bogate crkvene riznice sačinjavaju:

Jevanđelja iz XVIII veka
ručni krst mitropolita Mihaila
srebrno pozlaćeno kandilo u duhu baroka
grobovi Vuka Stefanovića Karadžića i Dositeja Obradovića

Kako doći do Saborne crkve?

Crkva se nalazi u strogom centru grada, prekoputa Palate Patrijaršije i Muzeja Srpske Pravoslavne Crkve, i u neposrednoj blizini Kalemegdana.

Peške: od Knez Mihailove ulice je udaljena oko 500 metara. Možete doći do nje Pariskom ulicom, ili nekom od bočnih ulica koje se iz Knez Mihailove spuštaju do ulice Kneza Sime Markovića.
Taksijem: Pink taksi - 19803; 0800 11 9803; 065 488 99 77 Siguran Tax BG - 060 8801010, Lux Taxi -011 3033 123
Javnim prevozom: U blizini se nalazi stanica Kalemegdanski park na kojoj se zaustavljaju tramvaji 2 i 11.

Dodatne informacije

Crkva je otvorena od 7 do 20 časova. Jutarnja liturgija počinje u 7.30 ili 9h, dok večernja počinje u 17h.
Za ulazak u crkvu je potrebno biti prikladno obučen, pokrivenih ramena, bez kratke odeće i papuča.