Manastir Rača - najbitnije informacije

Manastir Žičke eparhije Srpske pravoslavne crkve smešten je na desnoj obali Rače u podnožju Tare. Na 6km od manastira je Bajina Bašta i ušće Rače u Drinu. Pretpostavka je da ga je podigao srpski kralj Dragutin Nemanjić i više puta je uništavan i obnavljan. Daleko je poznat po svojoj prepisivačkoj školi. Rača još od svog osnivanja u 13. veku predstavlja veoma značaja deo istorijske i kulturne baštine Srbije.

Istorija manastira Rača
U nekadašnjoj Sokolskoj nahiji, kako beleži predanje, manastir Rača je podigao kralj Dragutin. Za godine nastanka uzima se period između 1275. i 1299. godine. U svojoj istoriji manastir je imao 7 starešina. Prvi put je stradao kada je padom despotovine pao pod Osmansku vlast 1459. godine, a kasnije i neposredno nakon Velike seobe Srba 1690. godine. Manastir je obnavljan u dva perioda, između 1795. i 1799. i 1816-1835. Prvobitnom obnovnom crkvi je sačuvan pređašnji izgled rađen u raškovizantijskom stilu i tada su izvedeni radovi na manastirskim konacima i dodatnim prostorijama.

Nakon što su ga Turci spalili u Prvom srpskom ustanku, prilikom čega su nad časnom trpezom svirepo ubili tadašnje kaluđere Isaiju i Ignjatija, obnovu crkve preuzeo je arhimandrit Mojsej Jovanović. Tadašnju obnovu materijalno je pomogao knjaz Miloš Obrenović. Manastr je doživeo još obnovu nakon Drugog svetskog rata. Ikonostas i živopis doprineli su izgledu Rače i uz i oni su unutar crkve rađeni između 1840. i 1854. godine. Delo su živopisaca Georgija Bakalovića i Dimitrija Posnikovića i slikara Milije Markovića. Rađeni su na suvom malteru i kao inspiracija su poslužili slikari prozapadnog stila i orijentacije.

Značaj manastira Rača

Manastir Rača proglašen je za spomenik kulture od velikog značaja kao nepokretno kulturno dobro
Račanska prepisivačka škola imala je veliki uticaj na srpsku književnost u 17. veku i njen značajan centar upravo je bio manastri Rača
Za vreme Drugog svetskog rata ispod kamenih ploča u oltaru crkve čuvalo se Miroslavljevo Jevanđelje
Kralj Petar II Karađorđević prenoćio je u manastiru prilikom povlačenja iz Beograda 1941, a Patrijarh Pavle je u dva maha bio monah

Šta obavezno videti
Manastirska riznica Rače bila je među najbogatijima u srednjem veku. Deo njenog bogatstva uništili su Turci, dok su deo izneli monasi tokom Velike seobe Srba. Ti predmeti nalazili su se u manastirima Fruške Gore i gradovima Austrougarske sve dok ih Austrijanci, Mađarski i ustaše iz Hrvatske nisu razneli tokom svetskih ratova. Riznica je obnovljena 1996. godine i danas se u njoj nalaze:

Ustanička zastava iz 1807. godine: delo slikara Stefana Gavrilovića
Hadži-Milentijeva ustanička kasa i njegovi lični predmeti
Deo dokumenata o manastirskoj zemlji: prepiske, rešenja, sudske odluke

U okviru manastirskog kompleksa, ali i u njegovoj blizini, nalaze se:

Zvonara: na nekoliko metara od crkve, sačinjavaju je tri sparta i kube
Deo moštiju kralja Dragutina
Srednjovekovni skriptorijum: na 40 minuta hoda od crkve stoje ostaci srednjovekovnog skriptorijuma koji nisu u potpunosti arheološki istraženi
Ikonostas : između ostalih ikone Sveti Jovan, Blagovesti, Sveta Trojica i lik Hrista sa anđelima na samom ulazu u crkvu

Kako doći do manastira Rača?
Do Rače je najlakše doći automobilom prateći državne puteve 172 i 402 i za tu vožnju neće biti potrebno mnogo više od sat vremena. Rešačka staza Rača počinje od manastira i možete je dalje pratiti ka vrelu Lađevac i vidikovcu Crnjeskovo.

Automobilom: krenite severno ka mestu Sekulići, Krnja jela i Mitrovcu na Tari gde se isključujete sa puta 403 i idete ka Drini i Perućcu. Na put 172 priključujete se kod obale Drine odakle ga pratite sve do perionice Delfin gde prelazite na put 170. Sa tog puta se priključujete na put 402 koji uz reku Raču pratite do manastira

Dodatne informacije

Za ulazak u crkvu je potrebno biti svedeno obučen, pokrivenih ramena i bez kratke odeće.