Manastir Presvete Bogorodice - najbitnije informacije
Najstarija zadužbina Stefana Nemanje upravo je ovaj manastir Presvete Bogorodice u Kuršumliji. U njegovoj neposrednoj blizini nalazi se
Manastir Svetog Nikole, kog je takođe Stefan Nemanja izgradio i u skoro isto vreme. Smešten je u blizinu ušća Kosanice u Toplicu i nedaleko od njega mogu se pronaći ostaci vizantijske bazilike. Danas ga narod naziva i
Petkovača, od njega su ostale samo ruševine u kojima se još uvek vrše posećeni verski obredi. Predlažemo da u poseti Kuršumlije posetite i ove ruševine kako biste doživeli duh starih vremena.
Istorija manastira Presvete Bogorodice Manastir je podignut na temeljima ranovizantijskog hrama za koji se veruje da je nastao u 5. ili 6. veku. Građen je po ugledu na crkve u Carigradu i na Svetoj Gori, u periodu između 1159. i 1168. godine. U okviru manastira postojao je kameni ikonostas. Pretpostavlja se da je jedan od razloga zbog kojih je manastir podignut bila Ana, žena Stefana Nemanje. Manastirska crkva bila je pokrivena olovom i svojim izgledom je doprinela nazivu
Bele Crkve koji je Kuršumlija u srednjom veku nosila zbog izgleda svojih manastira.
U jednom periodu svog postojanaj bio je ženski manastir. Nakon Velike seobe Srba Osmanlije su uklonile olovni krov i time započele urušavanje manastirske građe. Početkom 20ih godina prošlog veka istražene su preostale ruševine koje se i danas mogu videti. Po završetku drugog svetskog rata započeta su nova istraživanja, kao i proces delimičnog dograđivanja. Najviše turista i ljudi iz obližnjih mesta ovi krajevi vide za vreme verskih praznika.
Značaj manastira Presvete Bogorodice- Od 1979. godine ovaj manastir nalazi se pod zaštitom države zbog statusa spomenika kulture od izuzetnog značaja, dok je sredinom 15. veka bio pod zaštitom sultanije Mare Branković.
- U manastiru se zamonašila žena Stefana Nemanje, Ana, koja je tom prilikom dobila monaško ime Anastasija.
Kako doći do manastira Presvete Bogorodice?
Iz Prolom banje najlakše je doći automobilom do manastiru i za tu vožnju je potrebno oko 25 minuta. Pratite držani put 228 uz Prolomsku reku sve do reke Kosanice gde prelazite na autopu E-80. Ovaj put će vas uz Kosanicu sprovesti kroz mesta Rudare i Kastrat sve do bazilike i isključenja u ulicu Petra Bojovića. Odatle je potrebno da skrenete u ulicu Radomir Milovanović Samo i zatim u Kosovke Devojke odakle sam manastir nije daleko.