Grad bogate istorijske prošlosti i drevna kapija Dunava, Smederevo je sjajna destinacija za jednodnevni izlet sa decom, romantičan vikend, gde vas očekuju prelepa srednjovekovna tvrđava, krstarenje Dunavom, mnogobrojne znamenitosti, kupanje na jezeru i uživanje u pogledu na Dunav uz gastronomske specijalitete i smederevska vina. Među našim 12 razloga našli su se:
Smederevska tvrđava
Svakako najupečatljiviji i najposećeniji lokalitet u ovom gradu jeste Smederevska tvrđava iz 15. veka, od koje najčešće i počinje razgledanje grada Smedereva. Sa njenih kula posetioci mogu da sagledaju monumentalnost najveće ravničarske tvrđave u Evropi, ali i da prošetaju poslednjim i ujedno jedinim sačuvanim srpskim srednjevekovnim dvorom. Dunav se može videti i kroz prozore dvora despota Đurđa Brankovića, dvora koji je u 15. veku bio zastakljen čuvenim venecijanskim staklom sa ostrva Murano. Pored toga, posetiocima se pruža jedinstvena mogućnost da se upoznaju sa starim srpskim kalendarom, to jest originalnim graditeljskim natpisom, na despotovoj kuli, u kome se navodi godina 1430-a. Bilo da je posmatrate iz vazduha, sa Dunava ili prošetate njenim zidinama, smederevska tvrđava će vas oduševiti svojom monumentalnošću i lepotom. Okružena Dunavom, Jezavom i širokim vodenim rovom, smederevska tvrđava se u vreme svoje gradnje od 1428. do 1430. godine, ubrajala među najveće srednjovekovne tvrđave u Srbiji i Evropi.
U okviru ovog vodenog utvrđenja, koje je građeno po modelu carigradske tvrđave, nalazila su se dva grada: Mali grad sa 6 kula, u kome se nalazio utvrđeni zamak despota Durđa Brankovića i Veliki grad sa 19 kula, koji je danas, nažalost u ruševinama, u kome su se nalazila mitropolija i kuće u kome je živelo stanovništvo. U Malom gradu se nalaze:
- Donžon kula
- Palata sa prestonom dvoranom Đurađa Brankovića
- Južna palata
- Ktitorski natpis
- Pristanište
- Most
- Kapija
- Bunar
Cene ulaznica i radno vreme Smederevske tvrđave
Ukoliko se odlučite za turu sa vodičem saznaćete mnogobrojne detalje o pet faza gradnje ove tvrđave, kao i zanimljive istorijske detalje o životu Đurađa Brankovića i njegove žene Irene Kantakuzan, u narodu poznatije kao Prokleta Jerina. Cene i dostupnost navodimo u nastavku:
- Mali grad Smederevske tvrđave otvoren je za posetioce svakog dana od 08 do 20 časova.
- Cena ulaznice - 120,00 dinara
- Za najavljene grupne posete (15 i više osoba) obezbeđena je usluga turističkog vođenja bez nadoknade.
- Za najavljene grupne posete učenika, studenata i penzionera obezbeđena je usluga turističkog vođenja bez nadoknade.
- Cena ulaznice - 60,00 dinara
- Povlašćena cena ulaznice za pojedinačne posete penzionera, učenika i studenata bez usluge turističkog vođenja. Za decu do 7 godina u pratnji odrasle osobe i lica sa posebnim potrebama ulaz u Mali grad je slobodan.
Glavni gradski trg
Predstavlja centralni deo Smedereva. Nalazi se na mestu nekadašnje velike pijace. Na trgu se nalazi Hram Svetog velikomučenika pobedonosca Georgija, a tu su i Spomenik palim borcima u Prvom svetskom ratu, Zgrada okružnog načelstva, Galerija savremene umetnosti i čuvena fontana kao mesto sastanka, predaha i zabave kako starih tako i mladih Smederevaca. Svaka od ovih veličanstvenih i impozantnih građevina krije iza sebe posebnu priču i od velikog je značaja za ceo grad. Glavni gradski trg, o kom više možete saznati klikom na link, i Dunavu povezuje šetališna ulica Kralja Petra I, a u njoj se nalazi nekoliko kafea idealnih za kratak predah pred nastavak razgledanja Smedereva.
Hram Svetog Georgija
Hram Svetog Georgija u Smederevu je sagrađen po ugledu na manastir Manasiju u periodu od 1850-1854. Ova prelepa građevina od belog mermera ima pet kupola, a na zapadnoj strani visoki zvonik i portal iznad koga je skulptura Sv.Georgija i aždahe. Živopis i ikone ikonostasa izradio je 1935. godine slikar Andreja Vasiljević Bicenko iz Kijeva, jer je ikonostas iz perioda nastanka crkve nažalost uništen tokom Prvog svetskog rata. Stubovi, kao arhitektonski elemenat unutrašnje kompozicije, su vitki, elegantnih linija i ostavljaju impozantan utisak unutrašnjosti crkve. Na našoj stranici - Hram Svetog Georgija saznajte više o samoj istoriji i izgledu hrama, ali i kako do njega da dođete.
Karađorđev dud
Još jedno značajno istorijsko mesto u Smederevu. Ispod duda je tadašnji turski zapovednik grada Dizdar Muharem Guša predao ključeve grada Voždu Karađorđu Petroviću 8. novembra 1805. i tako simbolično proglasio Smederevo po drugi put u istoriji za prestonicu Srbije. Karađorđev dud je i botanički raritet, jer je star preko trista godina. Nalazi se u centru grada u neposrednoj blizini Gimnazije.
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice
Nalazi se na Starom groblju na Karađorđevom brdu. Nastala je u prvoj polovini 15.veka. Veruje se da je bila grobna kapela smederevskog mitropolita Atanasija. Oslikana je oko 200 godina nakon izgradnje, od strane nekolicine zografskih radionica. Uz oltar crkve Uspenja Presvete Bogorodice, kojoj smo posvetili posebnu stranicu, na severnoj strani nalazi se grob Dimitrija Davidovića -„oca srpskog novinarstva“, a nedaleko je i grobna kapela smederevskog dobrotvora Dine Mančića koju je uradio Aleksandar Bugarski 1884. Ovde se takođe nalazi i spomen-kosturnica žrtvama petojunske eksplozije, po projektu Deroka.
Muzej u Smederevu
Muzej u Smederevu je kompleksnog tipa i čine ga istorijska, etnološka, arheološka, umetnička i numizmatička zbirka. U izložbenim salama hronološki i tematski je izložen materijal od praistorije i antike do danas, koji u najvećem obimu prikazuje lokalnu istoriju od najstarijih vremena do polovine XX veka. U njemu se nalaze eksponati iz perioda vladavine Obrenovića, kao i predmeti vezani za Prvi i Drugi svetski rat i skromna etno zbirka.
Izložba obuhvata Srednjevekovni period despota Đurđa Brankovića nalazi se na prvom spratu, i govori o vremenu u kome je Smederevo imalo najveći značaj u svojoj istoriji. Pored makete Smederevske tvrđave, tu se nalaze i kamena đulad korišćena u borbama sa Turcima, puške, kopije i originali sklopljenih ugovora, kopija Esfigmenske povelje, izuzetnog istorijsko-pravnog dokumenta. Na Povelji je naslikan despot Đurađ sa despoticom Jerinom i njihovom decom, pa je, zahvaljujući ovom dokumentu, sačuvan i lik despota Đurđa.Predmeti od velikog i izuzetnog značaja, koje čuva Muzej u Smederevu su:
- zlatnik Septimija Severa
- rimska bronzana lucerna oblika broda
- glava boga Janusa
- ostaci rimskog novca iz različitih perioda
- zlatna minđuša Brankovića
- srednjovekovni šlem
- unikatni predmeti keramike srednjeg veka
- naoružanja i opreme iz Prvog srpskog ustanka
- slika Karađorđa
- razni rukopisi i retke knjige.
- Radnim danima od 10:00 do 17:00 časova
- Subotom i nedeljom od 10:00 do 15:00 časova
Galerija savremene umetnosti Smederevo
Galerija organizuje likovne, istorijsko-dokumentarne i studijsko-tematske izložbe.U izložbenom repertoaru se uglavnom može sresti savremeno likovno stvaralaštvo. Posetite našu stranicu - Galerija savremene umetnosti, na kojoj se nalazi sve što treba da znate pre posete ovoj kulturnoj ustanovi. Galerija je u sklopu Muzeju u Smederevu i njeno radno vreme je:
- utorak - subota: 10:00 – 13:30 i 17:00 – 20:00,
- nedelja: 10:00 – 16:00
Vinski grad
Ne propustite da posetite i Vinski grad u centru Smedereva u kome se nalaze simpatične kućice od starih bačvi i buradi, u kojima su okupljeni vinari smederevskog vinogorja. Boravak u Smederevu ne bi bio potpun ako se ne poseti neka od čuvenih smederevskih vinarija jer smederevsko vinogorje ima tradiciju dugu 1700 godina, koja traje od III veka nove ere, kada je Rimski car Gaj Aurelije zasadio prve vinograde u ovom delu Srbije. Svakog dana od 9 do 15h ovde možete kupiti smederevska vina i rakije od lokalnih proizvođača. Najpoznatije vinarije Smederevo su:
- Vinarija Jeremić
- Podrum Dionis
- Podrum Janko
- Podrum Podrava
Iskoristite posetu vinarijama u Smederevu kao inspiraciju za dalje istraživanje. U našem blogu Vinarije u Srbiji očekuje vas čak 20 vinarija širom Srbije, koje morate posetiti.
Vila Zlatni breg
Ovaj letnjikovac dinastije Obrenović, nalazi se na 4 kilometara od centra grada, u naselju Plavinac. Godine 1829. u vreme najveće slave i ugleda, knez Miloš, osnivač dinastije Obrenović, kupio je ovde imanje sa vinogradom od izvesnog Turčina Muhameda. Dvorski život ovde je ustanovljen za vreme kralja Milana i kraljice Natalije. U letnjikovcu je kraljevski par organizoao zabave i okupljao poznate umetnike i književnike. Dolazili su književnici Milan Rakić, Laza Kostić, Milovan Glišić. Vila Zlatni breg je pripala Nataliji nakon ravoda i posle čega je ona unajmila čuvenog dvorskog arhitektu, Jovana Ilkića promenila eksterijer i enterijer vile. Današnji izgled vile čini postavka Istorijskog muzeja i Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu. Malo je originalnih predmeta sačuvano iz vremena Obrenovića. Mnoge njihove dragocenosti se nalaze po celom svetu. Uzevši u obzir izgled postojećih predmeta, moze se reći da nije bilo raskoša i luksuza već su ti predmeti služili za praktičnu primenu. Ispred vile se nalazi fontana sa bronzanom figurom Lede s labudovima.
Izletište Jugovo
Izletište Jugovo se nalazi na desnoj obali Dunava. Od Smedereva starim putem od Beograda, udaljeno je 5km. Ovo omiljeno izletište Smederevaca idealno je za kupanje i zabavu, kao i brojne sportove, jer se ovde pored bazena, nalaze dečija igrališta i tereni za mali fudbal, tenis, košarku, odbojku na pesku, kao i mnogobrojni restorani u kojima možete probati lokalne specijaliteti. Na Jugovu je i nekoliko vrlo popularnih restorana - Vila Jugovo S, Barrique, Pogled, "Restoran kod Bivka, Restoran Jugovo - Želvoz.
Šalinački lug i Šalinačko jezero
Nalaze se u istoimenom mestu na 10km od Smedereva. Šalinački lug je jedan od poslednjih ostataka 300 godina starih lužnikovo-jasenovih šuma, u kome se trenutno nalazi oko 311 stabala na površini oko 19 hektara. Ukoliko volite istoriju, u blizini Šalinačkog luga se nalaze i ostaci tvrđave Kulič, koja se nalazi blizu ušća Velike Morave u Dunav.Tokom letnjih meseci Šalinačko jezero je omiljeno mesto za kupanje kako turista tako i lokalnog stanovništva, a ovde vas očekuju lepo uređena plaža i kafe bar na samoj plaži.
Dunav
Pored Dunava vekovima se stvarala istorija ali i legende. Tako se smatra da su drevni Argonauti predvodjeni čuvenim Odisejem brodili Dunavom u potrazi za "zlatnim runom" i prvi prošli Đerdapski tesnac. O njemu su pisali Aristotel, Herodot, Strabon, Ovidije, Plinije Stariji, Ciceron i mnogi drugi. Dunav u Smederevu teče pravcem zapad-istok od Orešca do Kuliča sa širinom korita od 800 do 1 300 m. Kod Smederevske tvrđave je rečnim ostrvima razdvojen u tri kraka od kojih je desni najširi i najdublji. Širina Velike Smederevska ade je oko 1,2 km, dužina 5 km, dok je Mala ada široka oko 200 m, a duga oko 1 500 m. To ga svakako čini jednom od najlepših i najupečatljivijih prirodnih atrakcija Smedereva.
Ako ste proputovali ceo svet, a propustili ste ovaj deo Srbije, može se slobodno reći da niste bili dovoljno očarani. Smederevo vas sigurno neće ostaviti ravnodušnim, ako se usudite da ga doživite i u njemu probate lokalne specijalitete i naravno, vino. Šumadija turizam razvija iz dana u dan, a pre nego što se iz Smedereva uputite ka njenom srcu pročitajte naš blog od kog vas deli klik.
