Manastir Sopoćani - najbitnije informacije

Sopoćani, a i sama okolina manastira, odlikuju se lepotom svetskih razmera. Podignut kao zadužbina, ovaj objekat vremenom je pridobio mnoge druge funkcije. Reči ostaju nedovoljne kada treba da se opiše ovako velelepno zdanje. Najbolje je njegovoj lepoti svedočiti izbliza, pa vam mi preporučujemo da se što pre zaputite kroz Rašku oblast, gde obitava ovaj manastir.

Istorija Sopoćana
Izgrađen na samom izvorištu srpske države, na 17km od današnjeg Novog Pazara, manastir Sopoćani građevina je sa elementima od višestrukog značaja. Samo njegovo ime potiče od slovenske reči sopot, što znači izvor. Sa aspekta istorije, ovo je zdanje koje pamti prisustvo vladara najveće srpske srednjovekovne dinastije Nemanjića. Ktitor manastira je kralj Stefan Uroš I, sin kralja Stefana Prvovenčanog, koji je oko 1260. godine najpre podigao crkvu i posvetio je Svetoj Trojici.

Niz drugih vladara od tog trenutka nadograđuje manastir i održava njegov izgled u klasičnom raškom stilu. Period u kojem su Sopoćani najviše propatili, kao pravoslavna bogomolja i spomenik srpske kulture je svakako period turskih osvajanja. Čitav kompleks manastira tada oštećen je i osiromašen u više etapa, a sama crkva pamti i ozbiljna razaranja. Tek nakon oslobađanja raške oblasti, od 1926. godine počinje restauracija crkve i okolnih objekata.

Značaj manastira
Manastir Sopoćani je riznica jedinstvenog freskoslikarstva, mauzolej kraljevske porodice, stradalnik istorije i bogomolja. Danas u Sopoćanima možete videti artefakte po kojima se manastir ističe u svetu umetnosti. Njegove prostorije čuvaju podatke vredne za srpsku istoriju, a u samoj okolini manastira neprestano se radi na fizičkim i duhovnim obnovama. Zbog svoje višeslojne vrednosti i aktivnog duhovnog života, Sopoćani su, od strane UNESKO-a, prepoznati i uvršteni na listu svetske kulturne baštine. Tako su prošlost i budućnost manastira uzeti pod zaštitu, ali on i dalje rado prima posetioce i izaziva divljenje kako vernika, ljubitelja istorije, umetnosti i zanata, tako i običnih turista.

Šta obavezno videti
Ono po čemu se Sopoćani najviše ističu su kompozicije fresaka - ove freske smatraju se za najveća slikarska dostignuća onog vremena. Radili su ih najviđeniji umetnici Carigrada u klasičnom antičkom stilu. Kompozicije u antičkom stilu raspoređene su tako da centralni deo prikazuje velike praznike, scene iz Hristovog života i likove velikih svetitelja. Najpoznatije slikarske celine su:

Freska Uspenja Presvete Bogorodice - kompozicija koja se izdvaja finoćom rada i veličinom koja prekriva čitavih 40 kvadratnih metara zida.
Scene iz Hristovog života i likovi velikih svetitelja - u centralnom delu crkve
Likovi istorijskih ličnosti ovog doba - u priprati manastira
Mauzolej kraljevske porodice - kao porodična grobnica, manastir na posebnom mestu čuva sarkofag od crvenog mermera. U njemu leži ktitor, kralj Stefan Uroš I. Pored njega su ovde sahranjeni njegovi bližnji, članovi kraljevske porodice i starešine manastira.
Manastirski ateljei - radionice u kojima nastaju ikonopisački, duborezački i krojački radovi.

Kako doći do Sopoćana
Kako se sam manastir nalazi na pristupačnom mestu u blizini Novog Pazara, do njega se automobilom stiže prilično brzo.

Automobilom: iz pravca Novog Pazara najbolje se ide preko mesta Trgovište, u kom možete zastati da obiđete i stari grad Ras. Vožnja traje oko 20 minuta, a na samom putu videćete mnoga prirodna i turistička mesta za predah i uživanje.

Vreme za posete
Manastir možete posetiti svakog dana od 9h do 17h, dok je se sveta liturgija služi nedeljom u 8h.

Dodatne informacije

Nemojte propustiti da probate i nešto od voća, povrća i meda koje monasi sami uzgajaju u okolini manastira.
U okviru Sopoćanskih viđenja održavaju se manifestacije: Likovna kolonija (od 1. do 15. jula): gde se prikazuju kako nove tako i stare tehnike srednjovekovnog freskoslikarstva; Tradicija i savremenosti (krajem juna): kada se ovde okuplja veliki broj književnih i likovnih kritičara.
Kodeks oblačenja: preporučuje se da u posetu manastiru dođete prikladno obučeni, u odeći koja prekriva ramena i kolena.

Okolina
Sama okolina ovog podneblja vezuje se za ostatke srpske srednjovekovne istorije, kao i prirodne lepote. U okolini manastira možete videti: