Đurđevi stupovi - najvažnije informacije
Manastir Đurđevi stupovi posvećen je Svetom Đorđu, a podigao ga je veliki župan Stefan Nemanja 1171. godine. Njegov ktitorski natpis iz 1170/1171. godine jedan je od retkih datiranih spomenika iz tog doba i važno svedočanstvo o počecima srpske pismenosti. Đurđevi stupovi se izdvajaju po svom specifičnom položaju - nalaze se na samom vrhu istaknutog uzvišenja, kao i po autentičnoj arhitekturi - 2 kule stolpa/stupa, po kojima su i crkva i manastir dobili ime.
Istorija manastira Đurđevi stupovi
Izgradnja manastira Đurđevi stupovi završena je 1171. godine, dok je crkva oslikana oko 1175. godine. Kako se rodila ideja o nastanku ovog manastira, saznajemo iz rukopisa Stefana Prvovenčanog, nastarijeg županovog sina i njegovog biografa. Naime, Stefan Nemanja je bio zatvoren u jednoj pećini i u tim trenucima se zavetovao da će izgraditi manastir posvećen Svetom Đorđu. Tako je i bilo. Đurđevi stupovi su izgrađeni na krunskim posedima dinastije Nemanjića. Kao drugi ktitor manastira navodi se kralj Dragutin. On je dogradio manastirsku crkvu i oslikao njenu pripratu. Krajem 17. veka manastir je opusteo i tada je poslednjih 16 monaha pobeglo od Turaka. Tokom naredna 2 veka ovo mesto je bilo ruševina, koju su ratovi dodatno razarali. Obnova Đurđevih stupova započinje u 2. polovini 20. veka.
Izgled i karakteristike Đurđevih stupova
Đurđevi stupovi predstavljaju građevinu sa brojnim arhitektonskim i graditeljskim inovacijama za to vreme. Tu spadaju: karakteristične kule - stupovi, bočni vestibili, elipsasta kupola, nepravilan oblik oltarskog prostora, kao i specifično rešenje centralnog kupolnog prostora crkve. Stupovi predstavljaju sintezu vizantijske i romanske arhitekture. Od prvobitnog živopisa u crkvi je ostalo veoma malo tragova. Ključni trenutak za obnovu manastira predstavljala je izgradnja konaka 2002. godine. To je omogućilo da se Đurđevi stupovi obnove i u liturgijskom smislu i da se nakon više od 3 veka u njemu opet nađu monasi.
Kako doći do Đurđevih stupova?
- Od Beograda do Đurđevih stupova trebaće vam oko 3 sata i 45 minuta vožnje automobilom (auto-putem A2 i preko Rute 22).
- Ovaj manastir je od centra Novog Pazara udaljen 5 km, pa vam savetujemo da do njega dođete taksijem (stići ćete za desetak minuta preko Kolubarske ulice). Možete pozvati jedan od sledećih prevoznika: Euro radio taxi 063 710 1600, Keš taksi 036 662 076 ili Mega taksi 020313 882.
Dodatne informacije
Đurđevi stupovi predstavljaju jedan od najstarijih srpskih manastira, koji bi vredelo posetiti ukoliko nekada budete imali vremena ili bili u blizini. Obnova ovog manastira traje i dan-danas. Ukoliko imate dodatnih pitanja, možete pozvati broj telefona: 020 353 502 i saznati sve što vas zanima.