Gospodar Vasin Konak - najbitnije informacije
Gospodar Vasin konak nalazi se u samom centru grada. Nastanak ovog konaka vezuje se za gospodara Vasu Popovića koji je živeo u 19. veku. Kroz godine imao je razne namene. Zdanje je pripalo manastiru Žića 2000. godine kada je u njemu otvoren Pravoslavni duhovni centar Vladika Nikolaj Velimirović. Konak je proglašen za spomenik kulture od velikog značaja.
Biografija Vase Popovića
Rođen je u Berišićima kod Gornjeg Milanovca 1777. Učestvovao je u zboru u Takovu 1815. godine i bio blizak prijatelja kneza Miloša. Sačuvana pisma, njih 66, svedoče o Vasinom prijateljstvu sa Vukom Karadžićem. Preko njihovog drugovanja je stvorena saradnja Vuka i starca Milije koji je pomogao da se zabeleže pesme Banović Strahinja, Ženidba Maksima Crnojevića i druge. Početkom 1819. godine za glavnog kneza požeške nahije knez Miloš je imenovao Vasu Popovića. Požeškoj nahiji je do 1933. godine pripadalo 8 kneževina sa 105 sela. U svom dugom prijateljstvu imali su i neslaganja, a narod posebno pamti njihovu svađu u kragujevačkoj crkvi, kada se Vasa pričestio odmah posle kneza i nije sačekao da se liturgija završi.
O nastanku i izgledu kuće
U obraćanju knezu Milošu 8. maja 1830. godine piše mu o želji da izgradi kuću i ubrzo nakon toga ju je sagradio. Zidana je kao pravougaona spratna zgrada: prizemlje je zidano u kamenu gde je otvoren trem, odžaklija i 4 pomoćne prostorije. Kao što mu je život bio ispunjen uzbudljivim podvizima, tako je i smrt gospodara Vase bila specifična. O njoj se spekulisalo i zapisi Milana Đ. Milićevića tvrde da se povredio u svom dvorištu kada je kretao na put u Beograd i da je u Beogradu oboleo od erizipela od kog je preminuo. Vuk Karadžić je pak javno okrivio kneza Miloša za Vasinu smrt.
Nakon smrti Vase i njegove supruge Marte kuću je otkupila država da služi kao dvor užičkom episkopu Janićiju Neškoviću. Istorija o nastanku konaka bila je mutna, a mislilo se da ga je sagradio episkop uz pomoć Obrenovića. Međutim, postoje spisi Ministarstva unutrašnjih dela kojima se utvrđuje da je konak kupljen od Vase i da je njegovim naslednicima 12. oktobra 1855. godine isplaćeno 1.600 dukata za kuću sa svim pratećim objektima. Tadašnja vlast je 1945. godine u Gospodar Vasin konak smestila zatvor, a od 1951. godine se u njemu nalazio radio gradski muzej. Današnji izgled konaka nije u potpunosti autentičan, krovna konstrukcija je manja, smanjen je prvobitni broj prozora i drveno stepenište je zamenjeno betonskim.
Kako doći do Gospodar Vasinog Konaka?
Smešten je u parku Svetog Save i naspram crkve Svete Trojice.
- Peške: Od trga na kom se nalazi Spomenik Srpskom Vojniku u Kraljevu potrebno je 5 minuta kroz ulicu Omladinska.
- Taxi stanice: Bond taxi - 036 317911; As taxi 036 323323; Tref Taxi KV 036 323232; Mega Taxi KV 036 303303.
Radno vreme
U kapeli Pravoslavno duhovnog centra Vladika Nikolaj Velimirović se svakog četvrtka služi liturgija, a utorkom od 18:30 Akatisti.
Dodatne informacije
- Centar nudi tečaje informatičke pismenosti, nemačkog i engleskog jezika.
- U okviru centra se nalaze duborezačka i ikonopisna radionica.