Manastiri Ovčarsko-kablarske klisure - najbitnije informacije

Između planine Ovčar i Kablar smeštena je klisura koja je, pored izuzetnih prirodnih lepota, poznata po velikom broju manastira koji su u njoj osnovani i do danas se nalaze. Ovi manastiri sakrivenu su u gustim šumama i njihove okoline obogaćuje raznovrsna flora i fauna i brojni izvori planinskih rečica. Izlet koji bi obuhvatio sve manastire ovog područja idealan je za ljubitelje aktivnog odmora, a mi svako preporučujem da posetite makar neki od njih kada se nađete u ovom delu Srbije.

Istorija manastira Ovčarsko-kablarske klisure
Prvi manastiri sagrađeni na ovom prostoru vezuju se za 1307-1309 godine kada su pod katalonskom najezdom bežali srpski kaluđeri. Tada su uništeni manastiri na Svetoj Gori Atonskoj, te su odbegli kaluđeri osnovali nove u ovoj klisuri. Nakon Maričke bitke u klisuru se doselio novi talas ljudi. Tokom Osmanske vlasti ovim manastirima je pripala uloga čuvanja duhovnosti i identiteta Srbije i Srba i u njima su se neretko skrivali zbegovi. Tokom 30ih godina pokrenuta je inicijativa da se manastiri obnove kako je veliki broj njih tada bio oronuo. Danas u klisuri postoji 10 manastira i 2 sveta mesta.

Manastiri Ovčarsko-kablarske klisure

Izgrađeni su na desnoj i levoj obali Morave. Desnu obalu čine:
Manastir Vavedenje: Smešten na ulazu u klisuru, osnovan je u 16. veku o čemu svedoči njegova ahitekturea, iako postoji predanje da ga je osnovao Sveti Sava sa svojim ocem.
Manastir Vaznesenje: Nalazi se na severnim padinama planine Ovčar i nastao je u periodu između 12. i 13. veka; Stradao je tokom Velike seobe Srba i u njemu je postojala prepisivačka škola.
Manastir Preobraženje: Danas se nalazi na kilometar od Ovčar banje, gde je podignut 1938 godine nakon što je prvobitna građevina sa leve strane Morave srušena tokom izgradnje železničke stanice; uloga mu je misionarska.
Manastir Svete Trojica: Podignut u ataru sela Dučalovići, veruje se da je podignut tokom 16. veka i arhitektonski se ističe među manastirima ove klisure.
Manastir Sretenje: Smešten nedaleko od manastira Svete Trojice, čuva ga netaknuta priroda; izgrađen je tokom 16 veka i danas čuva rukopisne knjige, umetnine i predmete iz 17 i 18 veka.

Levu obalu Morave krase manastiri:

Manastir Blagoveštenje: Podignut je iznad hidrocentrale Ovčar banja 1601/1602. godine, u svom kompleksu sadrži konak i pomoćne zgrade i bio je poznat po svojoj prepisivačkoj školi.
Manastir Ilinje: podignut na brdu iznad manastira Blagoveštenje, prvobitno je podignut kao metoh, ali sadašnji manastir izgrađen je na temeljima starog 1938. godine.
Manastir Jovanje: Izgrađen na najvećem meandru Zapadne Morave, pretpeo je brojna razaranje i obnove i danas čuva vredne ikone iz 1850. godine.
Manastir Nikolje: Najstariji među manastirima, izgrađen je u selu Rošci stilom koji ukazuje da potiče iz 14. veka.
Manastir Uspenje: Izgrađen na uzvišenju iznad manastira Jovanje i vidljiv je sa svih strana klisure, arhitektonski je specifičan i obnovljen je pred Drugi svetski rat.
Sveta mesta Savinje i Kađenice: Crkvica na najstrmijim ivicama Kablara i sakralno-spomenički prostor unutar pećine Kađenica.

Značaj manastira Ovčarsko-kablarske klisure

Ovčarsko-kablarska klisura poznata je kao Srpska Sveta Gora zbog velikog broja manastira koji je krase.
Manastir Vavedenje čuva čestice moštiju svetog kneza Lazara, svetog velikomučenika Pantelejmona i drugih cenjenih sveštenih lica.
U okviru manastira Svete Trojice čuvaju se prestone ikone Spasitelja i Bogorodice koji imaju antičku vrednost.
U manastiru Blagoveštenje zamonašen je patrijarh srpski Pavle i poseduje Blagoveštenjsko jevanđelje nastalo 1372. godine.
Riznica manastira Nikolje sadrži Karansko jevanđelje koje je jedno od najznačajnijih rukopisnih knjiga sa početka 17. veka i u okviru njegovog kompleksa se od Turaka krio Miloš Obrenović sa porodicom.

Kako doći do manastira Ovčarsko-kablarske klisure?
Od Čačka se do ulaza u ovčarsko-kablarsku klisuru može doći automobilom prateći autoput E763. Ovaj put će vas dovesti do nesporedne blizine manastira Vavedenje od kog dalje treba da pratite označene staze i puteve do svih ostalih manastira. Ukoliko niste sigurni za nastavak puta raspitajte se kod okolnog stanovništa ili sveštenstva.

Automobilom: Pratite ulicu Gospodar Jovanova do Vojvode Stepe koja će vas dovesti do priključenja na autoput E763. Pratite ga uz Zapadnu Moravu do manastira Vavedenje.

Dodatne informacije
Za ulazak u crkve je potrebno biti svedeno obučen, pokrivenih ramena i bez kratke odeće.